Kaybettiğin Odaklanma Kabiliyetini Nasıl Kazanabilirsin ? Odaklanarak Çalışma Yöntemleri

İnsan Tembel Bir Varlık Değildir!

Aristoteles'in "İnsan doğası gereği tembel değildir; ancak alışkanlıklar onu öyle yapar" sözünü hatırlayarak, insanın tembel bir varlık olarak etiketlenmesinin haksız bir genelleme olduğunu kabul edelim. Çoğu insan geçmişte bir konu üzerine saatlerce çalışabildiğini, okumalar yaptığını, ürettiğini ve daha kolay öğrendiğini hatırlayınca morali bozulur. Bu moral bozuntusunun sebebi ise artık, maalesef, dikkatimizi sevdiğimiz şeyler üzerine dahi uzun süre veremiyor oluşumuzdan kaynaklanır. Tıpkı Pavlov'un köpeklerinin zil sesine şartlandığı gibi, modern çağın "her dikkat çekici ses bir ödül anlamına gelir" düsturu altında, bizler de sosyal medyadaki kesintisiz akışa derinden bağlı hale geldik. Odaklanma gerektiren bir işimiz olduğunda, kendimizi daha başlamadan gelecek bildirim sesine, arkadaşlarımızın atacağı mesajlara veya reels videolarına şartlıyoruz ki bu durum odaklanarak çalışma yapmamızı bir hayli engelliyor.

"Zehiri zehir yapan dozudur" sözünden ilham alarak, sosyal medya kullanımımızı potansiyelimizin önüne geçmemesi adına kısıtlamak en doğrusu diyebiliriz. Odağımızı geri kazanmak ve yaptığımız işlerden kısa sürede maksimum verimi almak adına, Carl Newport'un "Deep Work" adlı kitabında bahsettiği derin çalışma tekniğine alışmamız günümüzde başarılı olmak için bir seçenek değil, bir şart haline gelmiş durumda.

Geçmişte bu yöntemi kullanan önemli karakterlere baktığımızda Mustafa Kemal Atatürk, Michelangelo, Albert Einstein gibi birçok isim sayabiliriz. Newport, bu kabiliyete sahip kişilerin günümüzde ve gelecekte çok yüksek bir değere sahip olacağını vurguluyor.

Cal Newport, derin çalışmayı "Dikkatinizi dağıtmadan, tam olarak odaklanarak, bilişsel yeteneklerinizi sonuna kadar kullanarak yapılan çalışma" olarak tanımlıyor. Confucius'un "Ortamı düzenle, davranışın da düzene girer" öğretisinden yola çıkarak, işe öncelikle kişisel bir çalışma alanı oluşturarak başlamalıyız. Derin çalışmayı uygulamak için acele etmek yerine, günlük 15 hatta 10 dakika ile başlamak bile yeterlidir ki bu kabiliyet kısa sürede tekrar kazanılamayabilir. Kendimize biraz zaman tanımamız en doğru başlangıç olacaktır.

Sosyal medya uygulamalarını gündemi takip etmek veya size faydası olduğunu düşünerek kullanmak isteyebilirsiniz; fakat unutmayın ki bu uygulamalar sizi mutlu etmek gibi bir amaçla varolmuş değil, tek amaçları sizi bağımlı yaparak para kazanmak. Bu yüzden tamamen sosyal medyadan soyutlanmak yerine ekran sınırı koymak, bildirimlerinizi kapatmak veya derin çalışma yapacağınız saatlerde telefonunuzdan tamamen uzaklaşmak gibi yöntemlere başvurabilirsiniz. Odağımızı ve verimimizi arttırabileceğimiz bir diğer adım ise çalışmadan önce belirli bir programımızın olması.

Ralph Waldo Emerson'un "Her insanın içinde kendi dünyasını keşfetmek için bir yolculuğa çıkan bir kaşif vardır" sözünü hatırlayarak, her bireyin benzersiz olduğunu ve her birimizin farklı derin çalışma yöntemleri geliştirebileceğini unutmamalıyız. Tam da her insanın farklı olması sebebiyle, 4 temel derin çalışma yaklaşımını size açıklıyoruz:

4 Temel Derin ve Odaklanarak Çalışma Yaklaşımı:

1. Çift Modlu Yaklaşım: Haftanın belli günlerini derin, diğerlerini yüzeysel çalışmaya ayırma.

2. Keşiş Yaklaşımı: Uzun süreli kapanıp tamamen derin çalışmaya odaklanma.

3. Ritmik Yaklaşım: Her gün aynı saatlerde derin çalışma yapma alışkanlığı geliştirme.

4. Gazeteci Yaklaşımı: Mevcut boş zamanları derin çalışmaya adama.
   

Çift Modlu Yaklaşım (The Biomodal Philosophy of Deep Work Scheduling) 

Bu yaklaşım derin çalışmayı gün, hafta, ay veya yıl bazlı bölüyor. Bu sayede odaklanarak çalışma becerimizi kuvvetlendirmeyi amaçlıyor. Örneğin haftanın üç gününü derin çalışmaya ayırırken kalan dört gününü yüzeysel çalışmaya, veya ayın ilk 3 haftasını derin çalışmaya ayırırken son haftasını yüzeysel çalışmaya ayırıyorsunuz. Kitapta bu yaklaşımı örneklemek adına Adam Grant isimli profesörün vereceği bütün dersleri ilk döneme sıkıştırarak daha interaktif bir şekilde yüzeysel çalışma yapması, ikinci dönem ise ofisine çekilerek derin çalışma yapması anlatılıyor. Unutmamak gerekli ki bu metot yoğunluğu sebebi ile herkese göre değil. 

Keşiş Yaklaşımı (The Monastic Philosophy of Deep Work Scheduling) 

Adından da anlaşılabileceği üzere keşiş yaklaşımında adeta bir keşiş gibi kapanıp bütün vaktinizi derin çalışmaya veriyorsunuz. Örnek olarak yazarların veya programcıların uzun süre evlerine kapanıp çalışmaları gösterilebilir fakat bu metot da uzun süreli çalışma gerektirmesinden dolayı çoğu insan için zorlayıcıdır. 

Ritmik Yaklaşım (The Rhythmic Philosophy of Deep Working Scheduling) 

Çoğu insan için ideal ve daha uygulanabilir olan ritmik derin çalışma yaklaşımında ise ne kadar çalıştığımızdan çok bunu bir rutin haline getirmemiz ön planda. Ne kadar çalıştığınıza bakmaksızın her gün gece bir ve iki arasında derin çalışma yapabilirsiniz. Amacımız ise bunu her gün tekrarlayarak bir alışkanlık haline getirmek. İşinizi kolaylaştırmak adına belirli hatırlatıcılar kullanabilirsiniz. 

Gazeteci Yaklaşım (The Journalistic Philosophy of Deep Working Scheduling) 

Son yaklaşımımız olan gazeteci yaklaşım gündelik hayatları ve programları değişken olan insanlar için son derece uygun. Örneğin bir dersiniz veya toplantınız iptal oldu ve bir saat boşluğunuz var, gazeteci yaklaşımda bu boşluğu hemen derin çalışma ile değerlendiriyorsunuz. Belki bu süre boyunca sadece 50 sayfa yazabildiniz fakat önemli olan derin çalışmayı yapabilmiş olmanız. Bu yaklaşımı uygulayabilmek adına hemen derin çalışmaya geçebilme yeteneği ve tecrübe gerekmesi